Op zaterdag 20 april 2013 nam ik deel aan een battlefield tour door de stad Groningen, die was georganiseerd door de Vrienden van het Airborne Museum, de Documentatiegroep 40-45 en Battlefield Tours Groningen Het thema was Groningen, bevochten en bevrijd. De Canadese militairen hebben van 13 tot en met 16 april 1945 een zware slag met de Duitse militairen moeten leveren om de stad Groningen te bevrijden. Hoewel de geregelde Duitse troepen reeds de stad hadden verlaten en zich teruggetrokken hadden op Delfzijl, waren er nog fanatieke SS-eenheden en restanten van Duitse eenheden, meest bestaande uit oudere soldaten, in de stad aanwezig. Met name die SS-eenheden boden nog hevig verzet. Het gevolg was dat er nog veel schade aan huizen en gebouwen langs de toeganswegen tot de stad werd aangericht, terwijl de binnenstad rondom de Grote Markt vrijwel volledig werd verwoest. Aan deze Grote Markt stond ook het beruchte hoofdkwartier van de Sichterheitzdienst (SD), die was gevestigd in het Scholtenhuis Er zijn beelden uit mei 1940 waarin de arrogante Duitse troepen defileren langs het Scholtenhuis, waar het leider van de bezettingsmacht Arthur Seys Inquart de parade afneemt. Beelden uit 1945 laten zien dat het Scholtenhuis aan de oostzijde van de Grote Markt volledig is verwoest, tezamen met de overige bebouwing aan de oost- en westzijde van de Grote Markt. Hier werden vele verzetsstrijders gemarteld, gedood of naar concentratiekampen gestuurd. Tegenwoordig bestaat het Scholtenhuis allang niet meer. De Groningers willen er niet meer aan worden herinnerd. De huidige bebouwing die dateert uit de jaren '50 wordt thans ook weer afgebroken om plaats te maken voor een nieuw gebouw, het Forum. Er zijn nog wel opgravingen gedaan op de plaats waar het Scholtenhuis gestaan heeft, maar veel heeft dat niet opgeleverd.

Tijdens de slag om Groningen zijn er nog relatief veel burgerslachtoffers gevallen. Op veel foto's en uit verhalen blijkt dat men in die dagen nogal argeloos was en geen besef had van de gevaren die er waren. Mensen lopen gewoon rond terwijl er nog gevochten wordt.

Onze battlefield tour begon in De Drie Gezusters aan de westzijde van de Grote Markt. Dankzij het feit dat dit deel snel in handen van de Canadezen viel, zijn de historische panden aan deze zijde gespaard gebleven. We kregen een algemene uitleg over de slag om Groningen waarna we in twee groepen werden gesplitst om vervolgens een rondwandeling door de stad te maken.

Onze groep onder leiding van de gids Wybo Boersma, voormalig directeur van het Airborne Museum.

Het hoofdkwartier van de Sicherheitzdienst (SD) in Groningen tijdens de oorlogsjaren. Als tegenwicht op de V-aktie met de V van Victorie die vanuit Londen was georganiseerd om de mensen in bezet Nederland moed in te spreken, voerden ook de Duitsers een V-aktie, maar dan met de V van Victorie want Duitsland wint op alle fronten. Overal werden spandoeken opgehangen, zo ook aan de voorgevel van het Scholtenhuis.

Het Scholtenhuis is na de bevrijding op 16 april 1945 volledig verwoest.

Duitse wegbewijzering tijdens de bezetting.

Plaquette aan een gevel in de Stoeldraaierstraat.

De Stoeldraaierstraat op 20 april 2013

De door een panzerfaust uitgeschakelde tank van Fort Garry Horse boorde zich in de voorgevel van een pand aan de Paterswoldseweg

De gevel zoals ik die zag tijdens onze battlefield tour op 20 april 2013. Aan de gevel is een plaquette bevestigd dat herinnert aan Fred Butterworth, die in zijn tank als eerste van de 40 gevallen Canadezen sneuvelde op 13 april 1945.

Deze vergelijkingsfoto maakte ik op 20 april 2013. Er is in feite niets veranderd.

De Parkbrug en de huizen op 20 april 2013. Hoewel de brug en het brugwachtershuisje zijn vernieuwd, is er verder vrij weinig veranderd.

Heereplein met schuilkelder. De meeste panden zijn verwoest.

Plaquette aan een gevel van de Coehoornsingel.

Een oplettende bezoeker kan nog kogelgaten zien op muren van panden in de binnenstad.

Muur van de Martinikerk met inslagen van Canadese Sherman tanks.