Hier komt de knock-out: over de Rijn bij Wesel
WESEL - Het is op 24 maart 1945 voor de geallieerden erop en erover: Operatie Plunder, de grote oversteek van de Rijn bij Wesel. Terwijl met amfibievoertuigen en speciaal aangevoerde landingsvoertuigen een enorme troepenmacht wordt overgezet, landen op 24 maart achter de Duitse linies bij Hamminkeln bijna 17.000 Britse en Amerikaanse parachutisten, operatie Varsity. Na de Britten maken ook de Canadezen de oversteek en richten zich op Emmerik.
In Britse legerjournaals wordt breed aandacht besteed aan de inzet van de Airbornes die na het mislukken van de Slag om Arnhem nu op Duitse bodem wel succes boeken. Alle inspanningen leiden ertoe dat de geallieerden binnen een paar dagen een bruggenhoofd van 50 kilometer breed en zo'n 30 kilometer diep hebben veroverd. Van daaruit slaan de Britten en Canadezen naar het noorden af richting Bremen en Hamburg, de Amerikanen trekken verder oostwaarts.
23 & 24 Maart 1945
Met "Operatie Veritable" werden de doelen bereikt voor de geallieerde legers. Maar er moest nog een laatste grote hindernis genomen worden en daarna kon men een aanvang nemen met de bevrijding van midden en noord Nederland. Helaas waren de geallieerde verliezen groot tijdens operatie veritable,15.634 doden en gewonden.
De Rijn.
De laatste hindernis van het Rijnlandoffensief was de rivier de Rijn. Voor de oversteek van de Rijn vlakbij Wesel (operatie Plunder) werd een miljoen soldaten ingezet. Als ondersteuning werden er 14.000 parachutisten achter vijandelijke linies gedropt (operatie Varsity).
Het laatste gedeelte van het Rijnlandoffensief bestond uit het oversteken van de beroemde rivier zelf. Voor de geallieerde opmars was de Rijn de laatste natuurlijke hindernis in de richting van Berlijn. De oversteek van de Rijn tussen Rees en Wesel kreeg de codenaam operatie Plunder. De gehele operatie begon aan het eind van de middag op 23 maart 1945. Een miljoen soldaten uit drie verschillende landen nam deel aan de operatie. De geallieerden hadden meer dan 4.000 stuks artillerie verzameld op de westoever van de Rijn, terwijl meer dan 250.000 ton aan voorraden werden aangesleept naar het front. De voorbereidingen van de oversteek werden voor het oog van de Duitsers verborgen gehouden door een enorm rookgordijn. Als ondersteuning van de oversteek werd operatie Varsity gelanceerd. Dit was de grootste luchtmachtoperatie die ooit werd uitgevoerd in een enkele dag. 14.000 parachutisten werden ten oosten van de Rijn achter vijandelijke linies gedropt. Zij moesten een bruggenhoofd creëren en uitbouwen, zodat de Duitsers van twee kanten konden worden aangevallen en de artillerie, die gericht stond op de Rijn, kon worden uitgeschakeld. Operatie Plunder verliep op rolletjes. De Duitse weerstand was volledig gebroken door het artilleriegeschut en in de eerste twee uur van de operatie verloren de geallieerden maar 31 manschappen. Na het opzetten van de eerste bruggenhoofden kostte het de ingenieurs van het 9e Amerikaanse Leger maar 9 uur om de bruggen over de rivier te bouwen. Winston Churchill was aanwezig in het hoofdkwartier van veldmaarschalk Montgomery om getuige te zijn van het begin van dit laatste deel van de oorlog met Duitsland. Met de oversteek van de geallieerden waren de dagen van het Derde Rijk geteld.2.378-2.700 slachtoffers 72 vliegtuigen gingen er verloren.
Bron: liberation RE
Op zaterdag 25 maart 2023 namen wij van ARS Website deel aan weer een bijzonder interessante tour van Battlefield Tours
over de oversteek van de Rijn tijdens de operaties Plunder (grondtroepen) en Varsity (luchtlandingseenheden). De tour stond onder leiding van gids Roel Dekker, die ons deze dag rondleidde langs de Rijn waar de geallieerden overstaken en de landingsterreinen van de British 6th Airborne Division en waar tevens de gliders landden. De datum van deze tour is markant, want het is 78 jaar geleden dat deze operaties van start gingen op 23 en 24 maart 1944.
Voor deze tour gingen we naar Wesel en Hamminkeln.
Wat we niet in de hand hadden was het weer. Het was niet voor te stellen dat het klimaat warmer wordt, want we trotseerden zware regenbuien en kou. Gelukkig kwam af en toe de zon er bij om ons er aan te herinneren dat die er heus wel is.
Churchill bezoekt de troepen aan de Rijn in maart 1945
De lunch gebruikten we in hotel-restaurant "Wacht am Rhein". Dat hotel werd ook bezocht door de Britse premier Winston Churchill, die een bezoek bracht aan de troepen kort nadat het gebied gezuiverd was van Duitse soldaten. Samen met de Amerikaanse opperbevelhebber Eisenhower en de Britse generaal Montgomery bekeek hij vanaf het dak van dat hotel de verrichtingen van de Britten die de Rijn overstaken naar de andere oever. De grote barrière was genomen. De weg naar Berlijn lag open.
Deze foto heb ik genomen aan de oever van de Rijn op 25 maart 2023. Nu niet meer voor te stellen dat er een enorme activiteit plaats vond tijdens operatie Plunder: een militaire operatie aan het einde van de Tweede Wereldoorlog met als doel de Rijn over te steken, het belangrijke Ruhrgebied in handen te krijgen en op te rukken naar Berlijn.
Toen en nu. De aankomst van de grote Britse oorlogsleider Winston Churchill bij hotel "Wacht am Rhein" voor zijn bezoek aan de Britse troepen die bezig zijn het bruggehoofd aan de andere kant van de Rijn te consolideren. Kenmerkend voor Churchill is zijn dikke sigaar en de fiere houding. Niet bang voor vijandelijk gevaar. Datzelfde beeld toonde hij ook in 1940 toen hij zich in battledress en met een Tommy gun met zijn onafscheidelijke sigaar aan de Britse kust liet fotograferen, om zijn onverzettelijkheid duidelijk te maken.
Onze gids had een kaart bij zich waarop de landingsterreinen waren ingetekend. Verder verlevendigde hij zijn verhaal met veel foto's zodat we ons op locatie een voorstelling konden maken wat daar gebeurd was. Sporen van de oorlog waren er nameljk verder niet meer te zien.
Hier staan we op de locatie waar operatie Plunder plaats vond.
Nu is het heel rustig aan de rivier de Rijn, maar dat was 80 jaar geleden wel anders. Toen werden de troepen overgezet met boten en al spoedig daarna werden er Baileybruggen over de Rijn aangelegd om de constante aanvoer van troepen en materieel aan de aan de overzijde gevormde bruggehoofd te continuëren.
Op de plaats waar wij nu staan werd de eerste Baileybrug over de Rijn bij Wesel aangelegd door de Britse genie.
Onze gids verlevendigde zijn verhaal met veel foto's zodat we ons op locatie een voorstelling konden maken wat daar gebeurd was. Sporen van de oorlog waren er nameljk verder niet meer te zien.
Sherman DD (Duplex Drive) amfibietank met waterdichte drijfschermen. In het water ging het drijfscherm omhoog en kwamen de achterste propellers in werking. Deze tank werd gebruikt tijdens de landing in Normandië op D-Day 6 juni 1944, maar ook door de Britten toen ze de Rijn overstaken en er nog geen bruggen waren geslagen. Alle bestaande bruggen waren inmiddels door de Duitsers opgeblazen.
Operatie Plunder en Varsity
In de nacht van 23 op 24 maart 1945 begon Operatie Plunder met de oversteek door amfibische pantservoertuigen van Dempsey's Tweede Leger over een 20 kilometer breed front. De 51e Highland Division nam hierin de leiding bij de oversteek bij Rees. De eerste golf bestond uit pantservoertuigen, in de tweede golf volgden tanks die geïmproviseerd drijvend waren gemaakt.
In de ochtend van 24 maart 1945 werd Operatie Varsity uitgevoerd, waarin twee luchtlandingsdivisies (Britse 6e luchtlandingsdivisie en de Amerikaanse 17e luchtlandingsdivisie) op de rechter-Rijnoever werden gedropt bij het dorpje Hamminkeln, in de buurt van Wesel, de heuvels op de rechter oever, de weg- en spoorbruggen over de Issel en Diersfordter Wald.
Doordat de parachutisten dit keer vlak bij het front werden neergelaten, plusminus 8 kilometer achter de Rijn, werden zij bij de landing dicht bij de Duitse troepen ontvangen met gericht vuur en leden zware verliezen. Toch wisten zij zich te hergroeperen, en na 24 uur hadden zij de hun gestelde doelen in handen.
De genie begon met het aanleggen van bruggen achter de dekking van een rookgordijn. Duitse artillerie vuurde, zonder zicht, door het rookgordijn heen. Desondanks werd een groot aantal baileybruggen aangelegd.
De oversteek werd gevolgd door het Canadese 1e leger. Binnen 24 uur was er aansluiting met de luchtlandingstroepen.
Rond Speldrop (Rees) boden de Duitsers nog felle tegenstand. De gehele 9e Canadese brigade was nodig om hier de Black Watch af te lossen. Het bruggenhoofd was op 17 april stevig gevestigd met een breedte van 55 kilometer en een diepte van 30 kilometer.
De nasleep
De Amerikanen braken uit hun bruggenhoofd bij Remagen. Het 1ste Parachutistenleger, dat de verdediging bij Wesel voerde, trok zich vechtend terug richting Hamburg, waardoor een groot gat in de Duitse linies ontstond tussen deze eenheid en legergroep H. De twee geallieerde legergroepen waren hierdoor in staat het Duitse westelijke leger in het strategisch belangrijke Ruhrgebied in te sluiten.
De Britse para's rukten in 7 dagen 500 kilometer op naar Wismar aan de Oostzeekust, waar ze de Russische troepen ontmoetten.
De Canadezen bogen naar het noorden af en bevrijdden Oost- en Noord-Nederland.
Het hoofddoel, Berlijn, zou buiten Montgomery's bereik blijven. Eisenhower verlegde de prioriteit naar het bereiken van de Elbe.
In de periode na deze operatie is er veel kritiek geuit op Montgomery's aanpak. Hij verspeelde veel Amerikaanse goodwill, een uitbraak uit het bruggenhoofd bij Remagen zou veel sneller resultaat hebben geleverd, terwijl het een ook in mensenlevens kostbare luchtlandingsoperatie overbodig zou hebben gemaakt.
Bron: Wikipedia
Op dit kaartje is te zien waar onze tour naar toe ging: Hamminkeln en Wesel. We bekeken enkele landingsterreinen tijdens operatie Varsity en plaatsen langs de Rijn bij Wesel waar tijdens operatie Plunder de Britten de Rijn overstaken.
Hier lopen we een stukje om vervolgens van onze gids te horen hoe de luchtlandingen tijdens operatie Varsity verliepen.
DZ Wiskey (W) net ten noordwesten van Wesel. De landingsplaats van de parachutisten van het US 507th Parachute Infantry Regiment. De bomen op de verre achtergrond van de foto staan aan de zuidelijke rand van het Diersfordter Woud. Het spoor waarover het 3e bataljon van het regiment oprukte naar kasteel Diersfordt komt midden op de achtergrond het bos in.
Onze bus moest wel wat manoeuvreren om over de smalle weggetjes rond de landingsterreinen te rijden. Daartoe was het hier nodig een drukke verkeersweg over te steken.
Vanuit de bus maakte ik deze opname van de brug over de Rijn die we zouden over rijden om aan de andere kant van de rivier te komen.
Tijdens het lopen naar de oude spoorbrug maakte ik opnieuw een foto van de brug over de Rijn bij Wesel.
Hier zijn we bij de restanten van de oude spoorbrug die onderdeel uitmaakte van een spoortraject welke liep van Boxtel naar Wesel, beter bekend als "Het Duitse lijntje" De spoorbrug is gebouwd tussen 1872 en 1874 en had een lengte van 1950 meter. Aan het begin van de Eerste Wereldoorlog is er in de brug een behoorlijk grote bunker gebouw die een muurdikte heeft van 1,5 meter beton. De brug zelf bestaat uit gemetselde boogconstructies waar door de Luftwaffe nog enige tijd vliegtuigen zijn onder verstopt. Aan het einde van de Tweede Wereldoorlog is op 10 maart 1945 de brug opgeblazen door Duitse soldaten, dit om de naderende geallieerden te vertragen in hun opmars dieper Duitsland in.
Hier staan we bij de oude spoorbrug bij Wesel.
Panoramafoto aan de oever van de Rijn ter hoogte van hotel "Wacht am Rhein".
Schloss Diersfordt is een waterburcht in de wijk Diersfordt in Wesel. Tijdens de Rijnoversteek op 23 en 24 maart 1945 werd het Schloss zwaar beschadigd door granaatvuur, want de Duitsers hadden zich hierin verschanst.
Kasteel Diersfordt werd veroverd door het 3e Bataljon van het 507e Parachute Infanterie Regiment op 24 maart. De vierkante toren in het midden van de foto was de plaats waar de Duitse troepen het kasteel verdedigden. Het gebouw was ook het hoofdkwartier van een deel van de staf van zowel de Duitse 84ste Divisie als het 86ste Korps.
Onze groep staat hier in het bos van Diersfort bij het Schloss Diersfort.
De 6th Airborne Division kreeg de opdracht het hoge terrein van het bos van Diersfort in te nemen, met uitzicht op een deel van de Rijn dat door de Britse 21st Army Group moest worden overgestoken. 540 vliegtuigen met ongeveer 1.300 zweefvliegtuigen vlogen tegen het Duitse afweervuur in, omsingelden de vijandelijke verdediging en geschutsopstellingen van bovenaf en leden daardoor aanvankelijk zware verliezen. Binnen vijf en een half uur waren alle doelen ingenomen. Ondanks hardnekkig verzet van het Duitse 1e Fallschirmjäger Leger werd de verbinding met de grondtroepen die de rivier overvoeren, bereikt. Gevangenen kwamen eerst met honderden en toen met duizenden.
Het stationsgebouw van Hamminkeln. Thans niet mee in gebruik als station als zodanig. Wel stoppen er nog de treinen. Op het spoor en in de omgeving van Hamminkeln landden gliders van de British 6th Airlanding Brigade tijdens operatie Varsity.
Gliders die gecrashed zijn bij op het spoor bij het station van Hamminkeln zorgden voor een enorme ravage.
Gelande gliders van de British 6h Airlanding Brigade in de omgeving van Hamminkeln.
Het spoor nu bij station Hamminkeln.
Er waren ook gliders die een harde landing maakten met alle gevolgen van dien.
Het bezoek aan het station Hamminkeln betekende tevens de afsluiting van deze battlefield tour.
Mooi boek ontvangen vandaag van Amazon dat heel goed aansluit bij deze tour.
Foto's gemaakt tijdens operatie Plunder en Varsity
Parachutes vullen de lucht op 24 maart 1945, op deze foto genomen tijdens Operatie Varsity door de beroemde Life magazine gevechtsfotograaf Robert Capa, die sprong met de 507th Parachute Infantry Regiment, 17th Airborne Division.
5,5-inch kanonnen van 235 en 336 Medium Batteries, Royal Artillery, vuren ter ondersteuning van de oversteek van de Rijn, 21 maart 1945.
Mannen van het Britse 1st Cheshire Regiment steken met Buffalo rupslandingsvoertuigen de Rijn over bij Wesel, Duitsland, 24 maart 1945.
Tijdens de opmars aan de overkant van de Rijn liggen er talloze gesneuvelden langs de weg. Ondanks dat de slagkracht van de Duitsers in feite gebroken was, werd er hier en daar nog fel verzet geboden.
Buffalo amfibievoertuigen van de Britse 4th Royal Tank Regiment worden naar voren gebracht om de Rijn over te steken, 21 maart 1945.
Infanterie rijdt mee op een Britse Crocodile tank.
Met de Amerikaanse vlag boven zijn hoofd brengt Motor Machinist's Mate Robert Mooty, USN, troepen over de Rijn bij Oberwesel, Duitsland, maart 1945.
Met een LCVP van de marine aan boord rijdt een vrachtwagen van het Derde Leger naar de Rijn, maart 1945.
Mannen van het Britse 5th Dorsetshire Regiment steken de Rijn over naar Duitsland in een Buffalo rupslandingsvoertuig, 28 maart 1945.
Deze Britse militairen zijn in een boot de Rijn overgestoken en komen aan op de andere oever. Zolang er nog geen bruggen geslagen zijn, moet de oversteek met boven en rupslandingsvoertuigen plaats vinden. De Duitsers hebben alle bestaande bruggen opgeblazen..
Na het vestigen van een bruggehoofd op de andere oever, worden er in sneltreinvaart bruggen geslagen over de Rijn om de opmars vlot te laten verlopen.