14-4-2024 Gasselte 79 jaar bevrijd
Vanmiddag werden we hartelijk ontvangen met koffie in het Witte Kerkje van Gasselte waar de werkgroep Gasselte 40-45 een middag had georganiseerd met de vertelling van oorlogsverhalen. Wat er in Gasselte is gebeurd tijdens de oorlogsjaren en hoe voorafgaand aan de bevrijding het hoofdkwartier van de NSKK werd aangevallen door Franse parachutisten van de SAS en de mannelijke bevolking van Gasselte ter nauwernood ontsnapte aan de dood toen ze opgesloten werden in het Witte Kerkje.
Zo hoorden we het verhaal van Saartje Frank, een onderwijzeres. Tijdens de verbouwing van een huis in de Tuinstraat in Groningen werd bij het openbreken van het plafond een verzameling documenten met foto's van Saartje Frank gevonden.
Verder hoorden we het verhaal van het oorlogsgraf in Gasselte. Dit oorlogsgraf is van Roelof Kaspers, een arbeider geboren op 1 november 1923 in Gasselte. Hij overleed op 1 mei 1945 in Halle (Saale).
Dan was er kamp Dobbendal in Gasselte. Kamp Dobbendal was van 1941-1944 een werkkamp van de Arbeidsdienst Naar schatting zijn er gedurende de oorlog in totaal 650 mannen tewerkgesteld.
Hans Hachmang tijdens zijn tijd in het werkkamp (uiterst links)
In dat werkkamp zat Hans Hachmang, vorig jaar overleden, die altijd een bijzondere band had met de inwoners van Gasselte.
Deze foto maakte ik in 2017 van de pastorie in Gasselte, waar in 1945 de NSKK was gehuisvest.
Vanaf oktober 1944 is de pastorie van Gasselte hoofdkwartier van een afdeling van het National Sozialistisches Kraftfahr Korps (NSKK). Als Franse parachutisten in april 1945 landen in de omgeving van Gasselte, besluiten ze direct tot aanval over te gaan.
Het Nationaal Sozialistisches Kraftfahr Korps bestaat uit Nederlandse vrijwilligers die op zoek naar geld of voedsel, als chauffeurs transporten uitvoeren voor de Duitse Wehrmacht. De Duitse commandant van deze eenheid, Obersturmführer Klaus, richt in de pastorie zijn hoofdkwartier in en vordert voor zijn staf kamers bij burgers. Het autoritaire optreden van de NSKK-ers en het heulen met den vijand zorgt voor gespannen verhoudingen met de lokale bevolking. In de vroege ochtend van 8 april landen er in de omgeving van Gasselte zo’n 60 Franse para’s. Zij maken onderdeel uit van Operatie Amhurst waarmee maar liefst 700 Franse para’s achter de Duitse linies gedropt worden. Zij moeten verwarring stichten bij de bezetters, het verzet organiseren en proberen bruggen te veroveren.
Allemaal om de opmars van de geallieerden te vergemakkelijken. De hele zondag zijn de Franse para’s bezig om inlichtingen te verzamelen, om afgeworpen containers met wapens, munitie en voedsel veilig te stellen en ze voeren charges uit op Duitse colonnes. De Duitsers en de NSKK-ers zijn in de veronderstelling dat er die nacht duizenden parachutisten geland zijn en wagen zich niet in de bossen. Bij de inlichtingen die de Fransen van het verzet krijgen wordt ook de Duitse commandopost van de NSKK in de pastorie van Gasselte genoemd. De parachutisten besluiten een aanval uit te voeren op de pastorie om de staf uit te schakelen.