BFT Leer (duitsland)

Jeeptour Operatie Duck: de oversteek over de Ems en Leda en de aanval op Leer (28–30 april 1945) door het 2e Canadese Legerkorps onder leiding van luitenant-generaal Guy Simonds, met de 3e Canadese Infanteriedivisie en de 1e Poolse Pantserdivisie

De vier Willys Jeeps stonden gereed om ons als deelnemers mee te nemen in een voor mij onbekend stuk geschiedenis over het einde van de Tweede Wereldoorlog. Ik wist al wel van de strijd in Groningen en Delfzijl dat de Duitse tegenstand tot aan het einde hardnekkig bleef. Maar tijdens deze tour hoorde ik dat ook in Duitsland zelf nog hardnekkig tegenstand werd geboden. In dit geval bij Leer, gelegen aan de rivier de Ems en de zijrivier Leda. Wellicht had het te maken met het feit dat de havenstad Emden door Hitler als Festung was verklaard. De Duitsers probeerden in ieder geval de Canadese opmars naar Emden via Leer te stuiten.

Luitenant WB Sparks van compagnie "A" van de Highland Light Infantry of Canada en kapitein JD MacFarlane van het 14e Veldregiment van de Royal Canadian Artillery (RCA) wachten op het begin van de aanval op Leer, Duitsland, 28 april 1945

Operatie Duck

Operatie Duck was een gewaagde en strategisch belangrijke Canadese militaire actie in de laatste dagen van de Tweede Wereldoorlog. Hier is een overzicht van de oversteek over de Ems en Leda en de aanval op Leer:

🪖 Operatie Duck (28–30 april 1945)
• Doel: Het innemen van de havenstad Leer in Noord-Duitsland en het vestigen van bruggenhoofden over de rivieren de Ems en de Leda.
• Uitvoerders: Het 2e Canadese Legerkorps onder leiding van luitenant-generaal Guy Simonds, met de 3e Canadese Infanteriedivisie en de 1e Poolse Pantserdivisie.

Canadese oversteek van de Ems bij Leer 28 April 1945

🌊 De oversteek over de Ems en Leda
• Uitdagingen:
• De Duitsers hadden alle bruggen opgeblazen.
• De Eems stond in open verbinding met de Waddenzee, waardoor eb en vloed de stroming onvoorspelbaar maakten.
• Canadese troepen hadden geen betrouwbare informatie over de getijden.

• Tactiek:
• Troepen staken de rivieren over in open Stormboten onder vijandelijk vuur.
• De aanval kwam vanuit drie richtingen, ondanks het moerassige terrein en sterke Duitse verdedigingsposities.

⚔️ De aanval op Leer en Loga
• 30 april 1945: Het 1ste Bataljon van The Canadian Scottish Regiment viel het dorp Loga aan, net buiten Leer.
• Eén compagnie rukte op via de Kleine Allee, een andere via de Evenburgallee.
• Ondanks zware beschietingen was de Duitse weerstand zwak, waardoor de Canadezen snel konden oprukken.
• Strategisch gevolg:
• De aanval beperkte de Duitse controle over de oostelijke oever van de Eems.
• Het opende de weg naar de belangrijke havens van Emden en Wilhelmshaven.

Bunde

Hier stond de Duitse opstelling om de weg van Nieuweschans naar Bunde te versperren.

Sturmgeschutze in stelling bij Bunde in april 1945

Onze avontuurlijke rit over de wegen door het mooie natuurgebied in het Emsland op weg naar Bunde. Wij zitten achter in de jeep.

In Bunde werd er getankt. Gelukkig voor de chauffeurs van de Jeeps is de bezineprijs in Duitsland veel lager dan in Nederland.

Wel belangrijk is het toevoegen van lood aan de brandstof na het tanken omdat de Jeep een oldtimer is.

Onderweg was er een pauze voor een heerlijke beker koffie.

Weener

Uitleg van het verloop van de opmars door de het Canadese en Poolse leger aan de hand van een kaart op de motorkap van de Jeep van Harold de Jong. We staan hier in Weener.

De kleinzoon van Dominik Podgórski, de Poolse bevrijder van Stadskanaal, is Nieck Podgórski. Hij woont in Stadskanaal en is tegenwoordig majoor bij de technische dienst van de landmacht. Nieck is diep trots op zijn grootvader, die als soldaat in de 1e Poolse Pantserdivisie onder generaal Maczek meehielp bij de bevrijding van Oost-Groningen in april 1945. Heel bijzonder dat hij bij deze tour aanwezig was en de verrekijker (oorspronkelijk van een Duitser) toonde die zijn grootvader had gekregen in ruil voor een pakje sigaretten.

Völlenerfehn.

Völlenerfehn. In dit dorpje bevond zich een een reparatie-eenheid van het Canadese leger en was er het laatste hoofdkwartier van de Poolse generaal Mazcek, alvorens de Poolse legereenheid zou afbuigen naar het oosten richting Wilhelmshaven. De Canadezen zouden verder gaan naar Leer.

Op de dijk met zicht op de rivieren Ems en Leda

Deze panoramafoto maakte ik toen we stonden op de dijk met uitzicht op de rivier de Ems en de Leda. Hier vond de Canadese operatie Duck door de 3rd Canadian Infantry Division plaats. Met stormboten voeren de Canadese soldaten over de Ems naar Leer om daar de Duitse posities te veroveren op 28 april 1945.

De brug over de Ems bij Leer. Thans een nieuwe brug. De brug was opgeblazen in 1945.

Canadese soldaten van de 3rd Canadian Infantry Division met op de achtergrond de vernielde brug over de Ems bij Leer.

Staande op de dijk kijken we in de richting van de rivieren Ems en Leda.  Achter ons ligt Leerort.

Leerort

In het gehucht Leerort onder de rook van Leer ligt de kleinste begraafplaats met kriegsgräber. De grootste bevindt zich in Ysselstein (Limburg). Heel verdrietig is dat zich op deze begraafplaats het graf bevindt van de twaalfjarige Manfred Runkel. Een kind nog. Misleid door de nazi-propaganda en daardoor bij de Hitlerjugend gegaan. Maar in plaats van sport en spel, wat bij zijn leeftijd hoorde, sneuvelde hij tijdens de gevechten bij Leerort.